Wij hebben al voor diverse melkveehouders verlichtingsoplossingen mogen bedenken. Nu is het tijd om de belangrijkste zaken eens op een rijtje te zetten. Onze opdrachtgevers in deze branche zijn met name op zoek naar oplossingen om energie te besparen, de melkproductie positief te beïnvloeden en het welzijn van het vee te handhaven of mogelijk te verbeteren.
Van de huidige soorten verlichting zijn de Led oplossingen de jongste en daardoor ook de minst bekende. Wij merken dan ook dat we extra tijd moeten steken in het uitleggen van de bijzondere mogelijkheden en de voordelen ten opzichte van de meer bekende lichtbronnen. Ook besteden wij veel tijd aan het lezen van wetenschappelijke publicaties en het ontwikkelen van test- en meetapparatuur.
Wat is er nu belangrijk binnen de verlichting van een stal?
Het lichtregime: Hoeveel tijd per dag (24 uur) is de verlichting aan en hoelang is deze dus uitgeschakeld. Het Produktschap Zuivel heeft onderzoek gefinancierd om de effecten van de diverse regimes te onderzoeken. Door een daglengte van 16 uur aan te houden loopt de melkproductie op met 6-15%.
De lichtsterkte: De indicatie voor lichtsterkte wordt uitgedrukt in het aantal Lux. Uit diverse onderzoeken blijkt dat een opbrengst tussen de 120 (150) en 200 Lux wenselijk is in een stal.
De kleur van het licht: In een test-stal is rood, blauw, groen en wit licht geïnstalleerd. De kortere winterdag werd verlengd in de ochtend en avonduren met kunstlicht in een van deze kleuren. Vervolgens werd de invloed van elke kleur gemeten op melkproductie, hormoonspiegels, gedrag en dierenwelzijn. Blauw, groen en geel licht zijn effectiever in het stimuleren van de biologische klok. Rood is de beste lichtkleur voor de nacht.
Kortom, zomaar tl balken ophangen is er niet meer van deze tijd. Er dient steeds meer sprake te zijn van een uitgekiend lichtplan. In het lichtplan wordt niet alleen het aantal Lux vermeld maar wordt ook specifiek bepaald waar het licht met een bepaalde strekte dient te schijnen. In de gangpaden kun je bijvoorbeeld met een veel lagere lichtsterkte uit de voeten. Een regime bepalen en ook aanpassen aan het soort vee dat op dat moment in de stallen staat, kan allemaal elektronisch geregeld worden. Met een speciale App op de mobile telefoon kun je de situatie controleren en eventueel op afstand aanpassen.
Door Led verlichting in te zetten kun je iedere kleur licht produceren, exact bepalen welk lichtopbrengst je waar wilt hebben en op afstand de verlichting inregelen en controleren. De voordelen van Led-verlichting op facilitair gebied zijn ook voor andere toepassingen geldig: een beduidend langere levensduur, lager energie verbruik, duidelijk inzicht in kosten en besparingen en ook de kortere installatietijd.
Bronnen:
Leids Universitair Medisch centrum en WUR Animal Sciences Group: F. van Oosterhout.
G. Biewenga en A. Winkel.